Nadgodziny w Kodeksie pracy – co warto wiedzieć?

Kodeks pracy jasno określa, że praca po za godzinami pracy realizowana jest jako obowiązek pracy w nadgodzinach. Warto wiedzieć, kiedy praca w nadgodzinach jest dopuszczalna. Do takich sytuacji można zaliczyć:

• konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii
• szczególnych potrzeb pracodawcy (które muszą mieć swoje uzasadnienie)

Do pracy w nadgodzinach nie można zaliczyć godzin, które pracownik odpracuje ze względu na pisemny wniosek pracownika o wcześniejsze zwolnienie z pracy.

Pracodawca ma prawo do tego, aby wydać pracownikom polecenie nadgodzin, natomiast nie mogą być one planowane z wyprzedzeniem, ani ujęte w grafiku pracy. Mogą występować jedynie w sporadycznych sytuacjach awaryjnych, których nie da się wcześniej przewidzieć.

Kto nie może pracować w nadgodzinach?

• kobiety w ciąży
• młodociani
• osoby z niepełnosprawnościami
• osoby opiekujące się dzieckiem do lat 4
• pracownicy, którzy przedstawili zaświadczenie lekarskie o niemożności wykonywania zadań w godzinach nadliczbowych
• pracownicy, u których stwierdzono objawy powstawania choroby zawodowej

Roczny limit nadgodzin jednego pracownika nie może przekroczyć 150 godzin w ciągu jednego roku kalendarzowego.

Pracownikowi na pracę w nadgodzinach przysługuje dodatkowe wynagrodzenie w wysokości:

• 100 proc. wynagrodzenia, jeśli praca w godzinach nadliczbowych przypadała w nocy, w niedzielę i święta, które dla pracownika nie są dniami pracy wynikającymi z rozkładu czasu wykonywania obowiązków lub w dniu wolnym od pracy udzielonym mu przez pracodawcę w zamian za działanie w niedzielę lub święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
• 50 proc. wynagrodzenia – za pozostałą pracę w godzinach nadliczbowych, przypadającą w inne dni.